Czym różni się oliwa z oliwek extra virgin od zwykłej oliwy?

Oliwa z oliwek od wieków stanowi jeden z filarów diety śródziemnomorskiej i jest ceniona zarówno za swoje walory smakowe, jak i prozdrowotne. W sklepach znajdziemy wiele jej rodzajów, spośród których największą popularnością cieszy się oliwa extra virgin. Jednak czym różni się ona od zwykłej oliwy z oliwek? Czy to jedynie kwestia marketingu, czy może istnieją wyraźne różnice w produkcji, składzie i właściwościach? Poniżej rozwiewamy wszelkie wątpliwości i wyjaśniamy, dlaczego warto zwrócić uwagę na ten podział.

1. Proces produkcji – klucz do jakości

Oliwa extra virgin wyróżnia się metodą produkcji, która zachowuje jej naturalne właściwości. Pozyskuje się ją wyłącznie poprzez mechaniczne tłoczenie świeżych oliwek, bez użycia wysokich temperatur czy chemikaliów. Proces ten określany jest mianem „zimnego tłoczenia” i odbywa się w temperaturze nieprzekraczającej 27°C. Dzięki temu w oliwie pozostają cenne składniki odżywcze, takie jak polifenole, witaminy A, D, E i K oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Ważne jest także, że oliwa extra virgin nie jest poddawana dalszemu rafinowaniu, co pozwala zachować jej autentyczny smak i aromat.

W przypadku zwykłej oliwy z oliwek proces produkcji jest znacznie bardziej złożony i obejmuje etap rafinacji. Oliwki, które nie spełniają wymagań jakościowych lub były przechowywane zbyt długo, są tłoczone w wyższej temperaturze, a następnie poddawane chemicznemu oczyszczaniu. Rafinacja usuwa niepożądane zapachy i smaki, ale jednocześnie prowadzi do utraty wielu cennych składników odżywczych. Dla poprawy smaku i aromatu, do zwykłej oliwy dodaje się niewielką ilość oliwy extra virgin, co tworzy produkt o obniżonej jakości.

2. Skład chemiczny i właściwości zdrowotne

Oliwa extra virgin jest bogactwem antyoksydantów, które neutralizują wolne rodniki i chronią organizm przed stresem oksydacyjnym. Polifenole, takie jak oleuropeina czy hydroksytyrozol, działają przeciwzapalnie i wzmacniają układ odpornościowy. Dodatkowo, dzięki dużej zawartości kwasu oleinowego, oliwa extra virgin pomaga obniżyć poziom „złego” cholesterolu (LDL) i zwiększyć poziom „dobrego” (HDL), co przekłada się na lepsze zdrowie serca. Zawiera również witaminę E, która opóźnia procesy starzenia, oraz witaminę K, wspomagającą krzepliwość krwi.

Zwykła oliwa z oliwek, mimo że również zawiera kwasy tłuszczowe, jest znacznie uboższa w antyoksydanty i witaminy. Proces rafinacji redukuje ilość polifenoli oraz innych składników bioaktywnych, co sprawia, że jej prozdrowotne właściwości są zdecydowanie mniej wyraziste. Chociaż nadal jest zdrowszą opcją niż wiele innych tłuszczów, takich jak masło czy margaryna, to pod względem jakości i wartości odżywczej nie dorównuje oliwie extra virgin.

3. Smak i zastosowanie w kuchni

Oliwa extra virgin charakteryzuje się wyrazistym smakiem i bogatym aromatem, który różni się w zależności od odmiany oliwek, miejsca uprawy oraz warunków klimatycznych. W jej smaku można wyczuć nuty trawiasto-ziołowe, lekko owocowe, a czasem nawet pikantne. Ze względu na swoje walory smakowe, oliwa extra virgin jest idealna do stosowania na surowo – jako dodatek do sałatek, pieczywa, makaronów czy carpaccio. Dzięki swojej wysokiej jakości nie tylko wzbogaca smak potraw, ale także podkreśla ich autentyczny charakter.

Z kolei zwykła oliwa z oliwek ma łagodniejszy smak, który często jest niemal neutralny, co sprawia, że znajduje zastosowanie głównie w smażeniu i pieczeniu. Jej wyższa temperatura dymienia, wynikająca z procesu rafinacji, czyni ją bardziej odporną na wysokie temperatury. W kuchni używa się jej tam, gdzie smak oliwy nie gra kluczowej roli, a głównym celem jest zapewnienie odpowiedniego tłuszczu do obróbki termicznej. Jednak wybierając oliwę extra virgin nawet do gotowania, możemy liczyć na zdrowszy i bardziej aromatyczny efekt.

Podsumowanie

Różnice między oliwą z oliwek extra virgin a zwykłą oliwą są znaczące i obejmują niemal każdy aspekt – od sposobu produkcji, przez skład chemiczny, aż po smak i zastosowanie. Oliwa extra virgin to produkt premium, który dzięki metodzie tłoczenia na zimno zachowuje swoje naturalne właściwości odżywcze i aromatyczne. Jest niezastąpiona w kuchni, szczególnie w daniach na zimno i możecie ją znaleźć w sklepie Oliwio.pl. Z kolei zwykła oliwa, choć mniej wartościowa, sprawdza się w codziennej obróbce termicznej, gdy priorytetem jest funkcjonalność, a nie smak. Wybór pomiędzy tymi dwoma produktami zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji, jednak warto pamiętać, że inwestycja w oliwę extra virgin to krok w stronę zdrowszego i smaczniejszego stylu życia.